Technical masters #1 – Anderson Silva – Przegląd arsenału

Anderson Silva bez wątpienia należy do największych legend światowego MMA. Wielu uznaje go za najlepszego fightera w historii. Po wstąpieniu do organizacji UFC w roku 2006 już w drugiej walce zdobył pas mistrzowski, po czym ustanowił rekord jego obron, pokonując 10 kolejnych pretendentów. Ów rekord został pobity dopiero przez Demetriousa Johnosna w roku 2017. Na przestrzeni lat Silva pokonywał topowych rywali, nieraz w stylu absurdalnie dominującym. Wystarczy obejrzeć walki z Chrisem Lebenem, Richem Franklinem czy Forrestem Griffinem, który tuż po odzyskaniu względnej przytomności wybiegł z klatki nie czekając na ostateczny werdykt.

Kolejne zwycięstwa przyczyniły się to do zmiany stylu Brazylijczyka na bardziej nonszalancki i ryzykowny, ale również widowiskowy. Kosztowało go to utratę mistrzowskiego tytułu, ale w zamian zyskał ostatecznie miłość wielu fanów na całym świecie, którzy wcześniej skorzy byli (moim zdaniem niesłusznie) do narzekania.

Andersona Silvę przedstawia się przede wszystkim jako counter punchera z niegdyś świetnym refleksem, co jest jednak sporym uproszczeniem. Jego octagonowe umiejętności to wciąż najwyższa półka, i mimo że wiek odebrał mu już atuty takie jak refleks właśnie i szybkość, wciąż pozostaje zawodnikiem piekielnie niebezpiecznym, którego nie należy lekceważyć.

W niniejszym artykule przyjrzymy się technikom stosowanych przez Andersona Silvę w walkach i przekonamy się, jak wiele nowości wniósł on do współczesnego MMA.

Na marginesie jeszcze dodam, że kiedy już rozpocząłem przygotowania do tego tworu, ogłoszono ostatnią w karierze Silvy walkę z Uriah Hallem, tak więc timing na miejcu 🙂

Ogólna charakterystyka

Anderson Silva to zawodnik, który chętnie oddaje w walkach pole. Pierwsze kilkadziesiąt sekund z reguły poświęca na rozczytanie rywala, wyczucie jego szybkości, dystansu, rozpoznanie charakterystycznych ruchów. Walkę na wstecznym przeplata z krótkimi szarżami. Kiedy ustawi rywala plecami na siatce, zasypuje go gradem uderzeń bądź inicjuje klincz. Chętnie zastawia pułapki, podpuszcza przeciwników. Stosuje masę kiwek, nie uderza bez przygotowania. Nie bawi się również w punktowanie, szukając zawsze skończenia, najchętniej spektakularnego, przy czym nie jest agresywny, jak można by się spodziewać, lecz cierpliwy i wyrachowany. Potrafi czekać niejednokrotnie trzy rundy, zanim zbierze się na zdecydowany atak. Było tak np. w walce z Mikiem Bispingiem. Ponadto Silva dysponuje świetną obroną przed obaleniami oraz niebezpieczną gardą i ofensywnym grapplingiem, jeżeli na plecach jednak wyląduje.

Ustawienie

Silva jest mańkutem, który jednak w trakcie walki zmienia swoją pozycję na klasyczną, jeżeli taktyka tego wymaga. W walce z Travisem Lutterem, zapaśnikiem, Brazylijczyk przewalczył niemal całe starcie w ustawieniu klasycznym, prawdopodobnie z uwagi zagrożenie obaleniem. W walkach mańkut vs klasyk wykroczne nogi obu zawodników są blisko siebie, co predysponuje jednego bądź drugiego do szybszego dojścia do obalenia za jedną nogę.

Silva w swojej karierze trenował wiele sportów walki, zaczynając w dzieciństwie od brazylijskiego jiu-jitsu, następnie doskonaląc się w capoeirze oraz taekwondo. Na przestrzeni lat wzbogacił swój arsenał o techniki zaczerpnięte z muay-thai, boksu, win chun a nawet tajemniczego boksu filipińskiego (co widać szczególnie w najnowszych jego walkach). Z łatwością zauważymy to w jego ustawieniu. Na początku każdej walki z reguły ustawia się w pozycji typowej dla boksu tajskiego, z gardą uniesioną wysoko i podrygującą przednią nogą i ciężarem ciała przeniesionym nieco na nogę tylną. W trakcie walki przechodzi do różnych ustawień: bocznego, karateckiego (prosta sylwetka, ciężar na tylnej nodze), bokserskiego – wszystko po to, aby jak najmocniej zamieszać w głowie przeciwnika.

Brazylijczyk porusza się bardzo luźno, harmonijnie. Rzadko uświadczymy u niego utraty balansu czy uderzenia rzuconego zbyt mocno. Na przestrzeni każdego pojedynku Silva walczy jak gdyby w dwóch trybach, o czym już wspomniałem, tzn. orbituje dookoła rywala bądź spycha go na siatkę. Dużo częściej włącza ten pierwszy. Szczególnie na późniejszym etapie kariery upodobał sobie stawanie plecami do siatki i czekanie na przeciwnika, zastawienie na niego jakiejś pułapki. Rozpoczęło się to od walki ze Stephanem Bonnarem.

Jab

Praca przednią ręką to absolutna podstawa w arsenale każdego zawodnika, a w szczególności mańkuta. Może służyć jako miernik dystansu, celownik, a także irytować przeciwnika. Pomaga również ustawiać rywali pod inne, mocniejsze uderzenia, niejednokrotnie także przeszkadza w wyprowadzeniu ataku (jako przykład polecam obejrzeć walkę Alvarez vs Gaethje, gdzie Eddie kończył niemal każdą kombinację jabem, aby zdusić kontry Justina), szczególnie kiedy posiada się przewagę zasięgu (vide choćby starcie Ziółkowskiego z Gamrotem).

Anderson Silva dysponuje kapitalnym jabem, którym potrafi kąsać jak najwytrawniejsi bokserzy. Dzięki temu utrzymuje bezpieczny dla siebie dystans, kluczowy przy jego stylu. Częściej używa pojedynczego prostego, ale nie obce jest mu również podwajanie czy potrajanie. Kiedy natura nie zdążyła mu jeszcze odebrać kilku kresek na pasku z napisem ,,szybkość”, Silva znęcał się nad przeciwnikami przednią ręką, zawsze w porę odskakując lub uderzając z jednoczesnym obniżeniem pozycji. Hasał przy tym niczym Muhammad Ali, który nota bene należy do największych idoli Brazylijczyka.

Jab Silvy był niegdyś tak ostry, że potrafił nim nokautować. Przekonali się o tym Forrest Griffin oraz Yushin Okami, którzy zaliczali dechy po takim właśnie uderzeniu.

Prawy sierp

Kolejna podstawowa technika mańkuta. Silva szczególnie lubi to uderzenie, a co za tym idzie, często się do niego odwołuje. Najczęściej używa go jako bezpośredniego ciosu, ,,urabiając” wcześniej rywala kiwkami lub nie. Uderza klasycznie bądź nad ręką, w tym drugim wariancie stosując jednoczesne zejście bądź obniżenie pozycji. Czasami odpala go w kombinacji 2-1 bądź 3-2-3, które są chyba jedynymi stosowanymi przez Brazylijczyka, reszta jego octagonowych poczynań wygląda bowiem na czystą improwizację.

Lewy prosty

Lewy prosty używany jest przez Silvę – podobnie jak prawy sierp – jako bezpośrednie uderzenie bądź w wyżej wymienionych kombinacjach. Anderson szczególnie upodobał sobie rozpoczynanie szarży od owej techniki. Dzięki odwrotnemu ustawieniu ma on z reguły więcej miejsca na jej wyprowadzenie. Warto tu wspomnieć, że Brazylijczyk nie szuka za wszelką cenę korzystniejszej dla siebie pozycji, tj. z wykroczną nogą na zewnątrz przedniej nogi przeciwnika, uderzając nawet z ustawienia mniej korzystnego. Częstokroć Silva strzela prostym w momencie, kiedy wykroczne nogi jego i rywala nie są nawet obok siebie, do czego predysponuje go przewaga zasięgu w niemal każdym pojedynku. Lewy prosty niejednokrotnie wyprowadzany jest przezeń również po nakroku rodem z muay thai, co wprowadza arytmiczność, zmniejsza dystans oraz zaskakuje rywala. Z biegiem czasu Silva dodał do swojego arsenału również lewy superman punch, który także można wyprowadzić z dalszej odległości.

Kopnięcia

Korzenie taekwondo są ewidentnie zauważalne w poczynaniach Brazylijczyka. Potrafi on zaskakiwać zarówno standardowymi kopnięciami – z highkickiem na czele – oraz tymi mniej szablonowymi. Na przestrzeni lat niewielu zwracało uwagę na sidekicki na wykroczną nogę rywala, wprowadzone na salony właśnie przez Silvę, bardziej kojarząc wspomnianą technikę z Jonem Jonesem. To Silva sparaliżował w większym stopniu Thalesa Leitesa i w mniejszym Demiana Maię, a nawet mógł przyczynić się do kontuzji Patricka Cote (choć istotnie nie musiało tak być).

Lowkick

Wiele sukcesów w swoich bataliach Anderson zawdzięcza perfekcyjnym lowkickom, które wyprowadza z obu nóg, na zewnętrzną i wewnętrzną część nogi przeciwnika. 10 czy 15 lat temu jako jeden z niewielu korzystał również z łydkingów, tak skutecznych i popularnych obecnie. To istotna technika w arsenale Brazylijczyka, jak już wspomniałem. Dzięki temu, że można je wyprowadzać z dalszego dystansu, zwłaszcza z odwrotnej pozycji, idealnie pasują do stylistyki Silvy, bazującej przede wszystkim na perfekcyjnej kontroli dystansu. Silva mógł kopać z przerażająco dużej odległości – patrząc z perspektywy jego rywali, którzy powtarzam, z reguły byli od niego niżsi. W tym miejscu warto również powiedzieć o innej technice, a mianowicie double roundhouse kick’u, czyli kopnięciu lowkicka i highkicka po przeskoku. Silva od czasu do czasu zaskakiwał przeciwników tymże kopnięciem i choć nie przyniosło ono Brazylijczykowi nokautu, z pewnością zmuszał nieboraków do trzymaniu się na baczności.

Lowkick i inne techniki wyprowadzane z dużego dystansu stanowiły problem dla większości przeciwników Silvy, którzy należeli raczej do grapplerów bądź zapaśników. Jeżeli ktoś z nich nie potrafił skracać dystansu bądź zaryzykować przyjęcia kilku uderzeń, z reguły kończył na tarczy. Dopiero Chael Sonnen, a potem Chris Weidman pokazali, jak należy walczyć z Andersonem. Pierwszemu z nich jednak nawet znalezienie recepty na geniusz Brazylijczyka nie pozwoliło zwyciężyć.

Moc lowkicków Silvy była ogromna, o czym świadczą np. walki z Leitesem, Maią oraz Weidmanem. Dwaj pierwsi spośród wymienionych w pewnym momencie lądowali po nich w parterze, zaś trzeci miał przez nie ogromne problemy w pierwszej walce.

Lewy highkick

Kolejna już standardowa technika mańkuta. Kopnięcia lewą nogą w ich przypadku są nieco łatwiejsze i mogą być wyprowadzane z minimalnie większą siłą, niż przypadku pozycji standardowej, ponieważ zwyczajnie jest na nie więcej przestrzeni. Oznacza to jednak, że również rywal może kopać z większym impetem. Silva niekoniecznie obawiał się takiego zagrożenia ze strony przeciwników, ponieważ świetnie potrafił je przechwytywać. Przykład? Walka z Jamesem Irvinem. Silva przechwycił bodaj pierwsze kopnięcie (nie był to co prawda highkick) i skontrował je prawym prostym, trzymając jednocześnie nogę Irvina, który natychmiast ułożył się w pozycji embrionalnej. Drugi przykład to walka z Israelem Adesanyą, w której Anderson uniknął bodaj wszyskich highkicków ze strony aktualnego mistrza odchyleniami a’la Raphael Fizhiev.

Lewy highkick wielokrotnie był przygotowywany przez Silvę masą kiwek i przyruchów wykonywanych rękami, przez co przeciwnicy zupełnie nie spodziewali się nadchodzącego kopnięcia. W takich sytuacjach Anderson często ustawiał się z tułowiem nieco wyprostowanym, co teoretycznie powinno dawać jakąś wskazówkę nieborakowi. Teoretycznie, bo ilość pozycji i obrazów, jakie malował przed swoimi rywalami była ogromna.

Opisywane kopnięcie niekiedy stosował Silva jako kontrę. Wystarczy spojrzeć na jego debiutancką walkę z Lebenem, w której taka kontra rozpoczęła destrukcję i przestawiła Amerykanina na tryb początkującego wrotkarza. Podobna sytuacja wydarzyła się w walce z Hendersonem, jeżeli uderzenia wyprowadzane w wymianie możemy uznać za kontry. Tam Silva strzelił Hendersona high kickiem tuż po rozerwaniu klinczu, po czym Hendo zmienił się w zamroczonego, zdesperowanego zapaśnika i ostatecznie skończył z Brazylijczykiem wpiętym za plecami.

Latające kolana

Możemy wyróżnić co najmniej dwie formy wyprowadzania tej techniki: uderzając bezpośrednio kolanem zakrocznej nogi, w stylu Yoela Romero oraz z uprzednią zmyłką wykonaną nogą wykroczną, jak robi to Rafael Dos Anjos oraz nasz dzisiejszy bohater.

Latające kolana Silva wyprowadza szczególnie chętnie w ofensywie, kiedy uprzednio ustawi przeciwnika na siatce. Często łapie rywali uciekających do boku. Zdarzało mu się uderzać okrężnie, nie w linii prostej, jak to na ogół widzimy. Właśnie takim sposobem posłał na deski Demiana Maię. O mocy latających kolan przekonał się również Michael Bisping, inkasując takowe w końcówce trzeciej rundy w walce z Brazylijczykiem.

Przy tej technice chciałbym zwrócić uwagę na dwa istotne szczegóły. Po pierwsze, egzekucja. Silva nie próbował wpaść kolanem na głowę rywala, lecz starał się rzeczywiście uderzyć, wykonując w locie ruch kolanem nieco w górę. Wielu zawodników uderza blokując się w locie, przez co uderzenie traci na sile. Po drugie, przygotowanie. Anderson nie odnosił się do latających kolan zbyt często. Sprytnie ukrywał je, strasząc wcześniej rywali innymi uderzeniami sprawiając, by zupełnie zapomnieli, że posiada on takie narzędzie w swoim arsenale. Dzięki temu w większości przypadków trafiał czysto tam, gdzie chciał trafić.

Inne kopnięcia

Jak już powiedziałem, różnorodność kopnięć Silvy jest ogromna. Objawia się to nie tylko w ich ilości, ale również w sposobie egzekwowania. Za przykład posłużyć mogą frontkicki. Nie dość, że Silva wyprowadzał je na różnych wysokościach, robił to też z rozmaitych kątów. A to kopał od boku, a’la middle kick, a to robiąc dziwaczny łuk, poprzez przesunięcie nogi nieco poza centralną linię swego ciała, a następnie wracając nią na zewnątrz (co swoją widzi się w MMA niezwykle rzadko), a to wreszcie strzelając jak z bata w szczękę Vitora Belforta czy Michaela Bispinga.

Nie obce Brazylijczykowi są również obrotowe kopnięcia. Szczególnie w ostatnich walkach chętnie odwołuje się do obrotowych sidekicków na ciało, czasem na głowę. Od wielkiego dzwona kopie także klasyczne obrotówki na głowę, podobne nieco do tych Edsona Barbozy, słabsze i wolniejsze, acz bardziej eleganckie. W walce z Israelem Adesanyą kilkakrotnie zaskoczył obecnego mistrza obrotówkami na nogę.

Defensywa

Dzisiejszy bohater to absolutny geniusz defensywy, choć jednocześnie bardzo ambiwalentny. Z jednej strony potrafi kapitalnym balansem tułowia, kiwkami i footworkiem uniknąć masy ciosów, z drugiej jednak – często też je przyjmuje. Czasami wynika to z arogancji, a może raczej jego ciągotek do teatru, czasami z doskonałej dyspozycji bądź agresji rywali. Rich Franklin rewanżowe starcie z Andersonem rozpoczął od kilku kapitalnych uderzeń, później jednak przegrywając walkę na własne życzenie, tzn. aranżując klincz, w którym już raz go Brazylijczyk wcześniej zdemolował. Chael Sonnen w pierwszym z dwóch starć już w pierwszej minucie walki posłał Andersona na deski, podobnie jak w rewanżu Chris Weidman.

Wielokrotnie Anderson po prostu stawał przed rywalem z opuszczonymi rękami i przyjmował kombinację na twarz, pokazując w ten sposób swą mentalność zabójcy, czego o dziwo nie przypłacił jeszcze nokautem (pierwsze starcie z Weidmanem to nieco inna sytuacja).

Po krótkim streszczeniu negatywnych stron defensywy przejdźmy do tych zdecydowanie lepszych.

Doskonała praca na nogach i świetny zasięg to pierwsze zasieki Andersona. Poprzez trzymanie rywali na końcu swoich kopnięć Silva nie pozwala do siebie się przybliżyć, a sam może zadawać obrażenia. Jeżeli jednak rywal zdoła podejść, złapać bokserski dystans, robi się dużo ciekawiej. Anderson używa wtedy kapitalnych uników, odchyleń, kiwek. Potrafi również kręcić się razem z ciosami, co w przypadku trafienia ze strony rywala znacząco amortyzuje uderzenie. Brazylijczyk w dystansie bokserskim potrafi sprawić, że rywal wygląda momentami niczym amator. Zdemoralizował choćby Forresta Griffina czy Yushina Okamiego. W ostatnich walkach, ze względu na zaawansowany wiek i wiążący się z tym słabszy refleks dużo częściej daje się trafiać, wciąż jednak potrafi zabłysnąć.

Zdecydowanie najciekawszym elementem defensywy są bloki Brazylijczyka. Ich dokładne pochodzenie nie jest mi jeszcze znane, ale źródła należy się dopatrywać w win chun bądź tajemniczym boksie filipińskim. Kiedy komuś uda się Andersona zagonić pod siatkę, bądź on sam zdecyduje, że chce tam walczyć, wtedy rozpoczyna się show. Silva obniża nieco pozycję, kiwa się trochę na boki, a następnie przechodzi do pracy rękami. Zaczyna robić masę ruchów, co dla niezaangażowanego fana może wyglądać paradnie, albowiem ów taniec przypomina wirujące wiatraki albo walkę niewidzialnym nunchaku. Co zaskakujące, ten sposób defensywy jest diablo skuteczny, lecz jednocześnie problematyczny, ponieważ na pierwszy rzut oka można odnieść wrażenie, że ciosy trafiają czysto w głowę. Z tego też względu obraz ostatnich walk Silvy jest nieco zaburzony. Np. walka z Bispingiem była bardzo wyrównana, i choć zasłużenie wygrał Brytyjczyk, o żadnej dominacji mowy nie było. Z kolei wielu fanów przedstawiało sprawę inaczej, umniejszając tym samym Brazylijskiej legendzie.

Może nie rewelacyjnie, ale bardzo dobrze Silva potrafi bronić obaleń. Największą rolę w tym aspekcie odgrywa oczywiście, zgadnijcie… zasięg i footwork! 🙂 Dzięki temu, że rywale są przez większość walki stosunkowo daleko od Brazylijczyka, ich próby zapaśnicze, jeżeli się pojawiają, nie mają szans powodzenia. Kiedy jednak udaje im się przedrzeć bliżej, Anderson swobodnie łapie podchwyty, ponieważ ułatwiają mu to nisko opuszczone ręce. Oczywiście ma to miejsce z, powiedzmy, średniej bądź dobrej klasy zapaśnikami, bowiem Chael Sonnen, Dan Henderson, Chris Weidman czy Daniel Cormier bez problemów obalali Silvę.

Parter

Jak na czarny pas BJJ przystało, Spider to świetny grappler. Nie mieliśmy wielu okazji oglądania go z góry – pierwszy przykład, jaki przychodzi mi do głowy to walka z Danem Hendersonem, który został poddany duszeniem zza pleców.

Jak się zatem domyślacie, częściej Anderson wycierał matę plecami. Nie oznaczało to jednak, że przeciwnik mógł czuć się bezpiecznie, ponieważ Brazylijczyk należy do tych aktywniejszych grapplerów. Nieustannie czai się na balachy i trójkąty, straszy przetoczeniami i tnie głowy łokciami. Jeżeli ktoś uważa, że Tony Ferguson to pierwszy człowiek, który jest w tej materii mistrzem, myli się okrutnie, bowiem to Spider już jakieś 10 lat temu zniechęcał w ten sposób do trzymania go na dole. Travis Lutter i Chael Sonnen z pewnością to potwierdzą.

Klincz

Choć niektórym może trudno w to uwierzyć, jeżeli oglądali głównie highlighty bądź tylko ostatnie walki Andersona, Brazylijczyk to kapitalny klinczer. Z reguły to jego rywale inicjowali zwarcie w ucieczce przed stójkowym laniem, więc częściej widywaliśmy go plecami na siatce, lecz mimo to potrafił błyszczeć. Charakterystyczną zagrywką Spidera jest chwytanie za nadgarstki, co znacząco utrudnia zarówno defensywę, ofensywę rękami, jak i utrzymanie równowagi. Tej samej techniki chętnie używa Alistair Overeem, również słynący ze świetnych kolan w zwarciu.

Równowaga – słowo klucz. Anderson kapitalnie potrafi manipulować swoim rywalem i sprawiać, by on sam wpadał w niekorzystne dla siebie położenie. Brazylijczyk, kiedy tylko odczuwa większe ciążenie w którymś kierunku, natychmiast rozluźnia się i przestawia nieboraka właśnie tam, po czym z reguły atakuje kolanami. Najbardziej wyraźny przykład geniuszu klinczerskiego Silvy to druga walka z Franklinem, początek ostatniej minuty. Po kotłowaninie pod siatką Brazylijczyk obrócił przeciwnika, oparł się o niego, zerknął na ustawienie i zauważywszy wystawioną nogę natychmiast ją zastawił, wytrącając go w ten sposób z równowagi, po czym natychmiast złapał tajski klincz i zdzielił dwoma potężnymi kolanami.

Podsumowanie

Mimo, że Anderson Silva znajduje się u schyłku już niesamowitej kariery, odnoszę wrażenie, że nie zdążył jeszcze pokazać wszystkich swoich umiejętności. Po pierwsze, wynika to oczywiście z podejścia rywali, którzy od pewnego momentu słusznie nie bawili się w gierki Brazylijczyka i rozpracowawszy jego styl, walczyli bardzo taktycznie. Po walce z Chrisem Weidmanem już wszyscy znali drogę do pokonania Silvy. Po drugie – tak na prawdę nikt nie zabrał go na głęboką wodę, jeżeli chodzi o elementy techniczne. Jasne, w ostatnim czasie przegrał kilka walk, ale owe porażki wynikały głównie z jego bierności. Gdyby Anderson częściej walczył z taką dyscypliną, jak miało to miejsce w pojedynku z Diazem, być może obecnie wciąż byłby jednym z kandydatów do złota w kategorii średniej.

Tak czy siak, zbudowany w ciągu kilkunastu lat styl Andersona Silvy to bezwzględnie świetne źródło inspiracji. Stosowane przez niego techniki sprawdzały się na polu walki, a niektóre z niegdyś niekonwencjonalnych – takie jak niski lowkick, frontkick na twarz czy sidekick na nogę – obecnie stały się niezwykle popularne.